GEEN INDEXERING KINDEROPVANGTOESLAG IS EEN POLITIEK EN GEEN SYSTEEM BESLUIT

Op 5-12-2022 bericht RTL Nieuws dat de kinderopvangtoeslag door een foute inschatting niet goed wordt geïndexeerd, doordat de Belastingdienst de systemen niet op tijd kan aanpassen. Dit is pertinent onjuist. In het debat van 2 december reageert minister Van Gennip op het ‘Noodplan kinderopvang 2023’ van Groenlinks en PvdA.

In dit debat rept de minister helemaal niet over uitvoeringsproblemen. Wel stelt ze dat er geen geld is voor een toeslagverhoging. Zeker, omdat het niet om een incidentele ingreep gaat, maar om een structurele verhoging van het KOT tarief.

Hoewel de minister in het debat benadrukt heel begaan te zijn met de nettobijdrage van ouders, wil ze niet voor 1-1-2023 ingrijpen. Ze zegt toe in het voorjaar serieus naar de cijfers te kijken. Dit betekent dat veel ouders per 2023  de netto kosten voor kinderopvang enorm zien toenemen.

De minister wil haar onderzoek afronden naar de winsten in de kinderopvangsector eerst afronden en dat publiek geld niet verdwijnt in de zakken van private equity aandeelhouders. Ze wil in alle rust de getallen op haar in laten werken. De kinderopvangbranche maakt echter geen grote winsten (2,9% in 2020).

Kortom,  de kosten van het onderzoek worden op het bordje van de ouders gelegd en de onvolledige indexatie werkt het personeelsprobleem tegen, omdat veel ouders stoppen met werken of minder uren gaan werken, terwijl het kabinet juist wil dat mensen meer gaan werken.

Duur ca. 5 minuten

Lees hieronder het debat over de kinderopvang. Hierin komt duidelijk naar voren dat minister Van Gennip:

1. Het probleem veel te klein maakt door te praten over een stijging van slechts € 12 per maand voor lage inkomens (Werkelijk stijging is ca € 88,- per maand);
   
2. Niet realiseert hoe de werkelijke financiële situatie is van ouders met lage- en middeninkomens;
3. Dat minister Van Gennip en het kabinet de ouders doelbewust in 2023 de kosten laat betalen, vanwege onbekendheid winstgevendheid van de kinderopvangsector.

Daarnaast stelt nettobijdrage.nl dat de stijging van het KOT tarief in het noodplan kinderopvang 2023 enorme positieve effecten heeft op de portemonnee van de ouder.

Quotes van minister Van Gennip tijdens het debat op 2-12-2022

“En ja, we weten allemaal na het verschijnen van het SEP dat de loon- en de prijsontwikkeling flink naar boven is bijgesteld. Conform de reguliere systematiek is dat niet meegenomen in de vaststelling van het uurtarief meegenomen. Ik begrijp ook de zorgen van GL en PvdA over de betaalbaarheid van de opvang nu de inflatie hoger is…., een stuk hoger is dan verwacht.”

“Ik heb ook al eerder gezegd, er ligt een verantwoordelijkheid voor werkgevers voor goed werkgeverschap om te zorgen voor aantrekkelijk arbeidsvoorwaarden. Werkgevers/ondernemers hebben de keuze waarin de winsten te investeren.”

“Daarom vind ik het ook zo belangrijk dat we het onderzoek afwachten wat we begin komend jaar krijgen, want daar wordt duidelijker hoe het met de winsten in de sector is gesteld. Want het zou apart zijn als wij zeggen wij gaan de sector stutten als er hele grote winstgevendheid is, dus dat wil ik echt wel duidelijk hebben, maar zoals ik ook in het commissiedebat heb toegezegd wat betreft die betaalbaarheid. In het voorjaar kijk ik serieus naar de toegankelijkheid van de kinderopvang, nu die tarieven steeds vaker boven die maximum uurtarieven liggen. En daarbij betrek ik dus ook het onderzoek naar de winsten en natuurlijk de dekking, zoals altijd die drie zaken moeten leiden tot mijn inzichten en inzet in het voorjaar”.

Mevrouw Maatoug van Groenlinks komt naar voren en heeft een aantal vragen aan de minister.

“Vind de minister het een probleem dat er ouders door de stijging eigenbijdrage in januari besluiten om te stoppen met werken wat nu het geval is, gezien de krapte?”

Antwoord van minister van Gennip

“Dat is zeker een probleem. Wat we zien is dat de eigenbijdrage tuurlijk voor ouders onder een bepaald salaris bijvoorbeeld kan stijgen van 23 naar 35 euro. Boven een bepaald salaris als je veel minder kinderopvangtoeslag krijgt, kunnen die stijgingen groter zijn, maar dat zijn waarschijnlijk ouders die het kunnen dragen.

En ik zou het ook echter jammer vinden als mensen om die reden stoppen met werken. Ook omdat stoppen met werken veel langer doorwerkt in je leven dan alleen dit jaar of deze maand dat je stopt.”

Mevrouw Maatoug

“Het gaat mij om de indexatie… Dit jaar is een heel bijzonder jaar, want we hebben niet elk jaar te maken met hele hoge inflatie en dat ziet de minister ook?”

Minister Van Gennip

“Ja.”

Mevrouw Maatoug

“Doordat de systematiek zo werkt, krijgen we nu best wel een grote schommeling, omdat we werken met de cijfers uit het voorjaar, dat heeft de minister duidelijk beantwoord en we eigenlijk nu al weten, op basis van de cijfers van de NEF. Dat is anders. We gaan dat volgend jaar in de systematiek aanpassen. Dan is mijn vraag aan de minister…

Is het dan niet verstandig om dan nu i.p.v. de normale systematiek te volgen te zeggen dit is zo uitzonderlijk. Specifiek voor het stukje indexatie, niet de rest,  doe ik iets in deze uitzonderlijke situatie en rem ik hem dus in januari, wat ik toch al ging doen in de rest van het jaar.”

Antwoord minister Van Gennip

“Zoals ik het voorstel van mevrouw Matoug begrijp heb je het niet over een incidentele, maar een structurele kostenpost, want op het moment dat je de indexering voor dit jaar opknapt, knap je hem dus ook voor alle komende jaren op. En dan heb je het over een hele andere discussie dan incidenteel iets regelen.”

Mevrouw Maatoug

“Nu komen we ergens. Dat klopt, maar dat geldt altijd. De indexering die je dit jaar doet die loopt door en mijn vraag die ik had gesteld in mijn eigen inbreng is dat het kabinet dit ook heeft voorzien. Dus we lezen in de najaarsnota, omdat we te maken hebben met deze bijzondere inflatie heeft het kabinet geld gereserveerd, structureel geld ook, om precies dit soort problematiek op te pakken en ik stel deze vraag voorzitter, omdat kinderopvang… en ik vind het interessant dat u nu hier zit en niet in het blokje krapte zeg ik even als bruggetje. Die paar ouders en ik zeg nu paar, maar dan onderdrijf ik, want het zijn er meerdere. Ik heb alleen al zelf in mijn mailbox allemaal ouders in de stress die zeggen ‘Ik ga stoppen met werken, we kunnen ons dat niet veroorloven’ en mijn vraag aan de minister is

……. Kan de minister vooruit lopen, zodat we die rust brengen voor dit stukje van de techniek in plaats dat we doen zoals het normaal gaat, maar dat we een uitzondering maken, omdat het zo een bijzonder jaar is.”

Antwoord minister Van Gennip

“Ik begrijp de vraag en de redenatie van mevrouw Matoug heel goed. Alleen op het moment dat ik de indexering nu zou doorvoeren, wat ik al zei, dan heb ik het over structureel geld. Daar is geen reservering voor op dit moment voor de kinderopvang en ik vind ook echt de discussie over de winstgevendheid van de kinderopvang een hele belangrijke en die gegevens komen begin volgend jaar binnen, zodat ik weet dat al je iets zou willen doen in het voorjaar dat het gaat naar een sector/ondernemers die het echt nodig hebben en niet naar private equity bedrijven die het misschien zelf kunnen betalen.”

Mevrouw Maatoug

“Waar het mij om gaat is dat het kabinet zelf zegt, we zitten in een bijzonder jaar. Het kabinet heeft zelf een pot met structureel geld precies voor deze problemen. Ik snap dat je met elkaar besluiten moet nemen en dat je daar systematiek voor hebt en afspraken. Als we dit hele debat zeggen krapte is enorm belangrijk. Als we zeggen bij de politie gaat het mis, in de zorg gaat het mis. Bij het onderwijs , daar sluiten gewoon klassen. De ambulance kan gewoon niet rijden. Dat zijn deze mensen. Dat zijn deze mensen die deze brief krijgen en dan is mijn vraag. We hebben een hele mooie brief gekregen over beleid, menselijke maat en ik vraag niet iets heel groots, ik vraag in de techniek iets wat u toch gaat doen, heel specifiek om beetje te ontlasten. Kan de minister dan zeggen ik ga kijken wat ik ga doen om dit probleem per januari op te lossen, want voorzitter kan de minister alsjeblieft zeggen dat we ons niet kunnen veroorloven dat die mensen stoppen met werken door de verhoging van de eigen bijdrage.”

Antwoord van minister Van Gennip

“Ik ben het mevrouw Maatoug eens dat we natuurlijk zo veel mogelijk willen voorkomen dat zo veel mensen stoppen met werken vanwege de eigen bijdrage en ik geloof ook dat als ze de berekeningen doen dat dat voor een aantal mensen ook inzicht zal geven waardoor ze zullen zeggen. Hé, als ik dus wat langer kijk dan deze paar maanden dan blijf ik juist wel werken, omdat ik er werkplezier aan heb, omdat het voor mijn toekomst verstandiger is en ik herhaal mijn toezegging uit het commissiedebat. Ik ga er heel serieus dit voorjaar naar kijken. Dat is wat ik u nu kan zeggen.”

Mevrouw Maatoug

“Ja.”

Mevrouw Maatoug liet de discussie hierbij zitten, op grond van haar eigen afwegingen.

Jeroen Pernot, eigenaar van Nettobijdrage.nl constateert echter dat de minister in het debat van afgelopen donderdag totaal niet rept over de uitvoerbaarheid van het plan. Pernot was daarom ook verrast over de onderbouwing van het artikel van RTL Nieuws. Volgens Pernot schuift minister Van Gennip de kosten doelbewust op het bordje van de ouder en kijkt pas aankomend voorjaar naar de indexatie van het toeslagtarief in 2024.

Deze politieke beslissing kost Nederland BV heel veel geld, maar nog erger, het kost heel veel arbeidskrachten die we juist nu keihard nodig hebben. Pernot is van mening dat de minister snel moet handelen en het KOT tarief per januari 2023 moet verhogen. Start een aparte projectgroep bij de Belastingdienst die de implementatie van het hogere KOT tarief uitvoert, desnoods met terugwerkende kracht. Mijn vader zei vroeger altijd “Kan niet ligt op het kerkhof en wil niet ligt ernaast”.

Jeroen Pernot
Eigenaar nettobijdrage.nl en een bezorgde vader